جمعه, ۱۰ فروردین , ۱۴۰۳
کد خبر: 30885
تعداد نظرات: ۱
منصوره حسینی

به قلم منصوره حسینی

تاریخ انتشار: شنبه ، 6 دی 1399 - 17:31

در کل زمانی که بخواهیم از پس افتادگی فرهنگی صحبت کنیم یک پرسش مهم پیش روی خواهیم داشت اینکه، پدیده های بی اعتمادی و از خودبیگانگی چگونه به تحولات تکنولوژی و نوآوری ارتباط پیدا می کند؟

🔸فرهنگ یک جامعه در تمامیت خود از ارزشها هنجارها و نهادهای اجتماعی و سایر عناصر به هم پیوسته و منسجم تشکیل می شود.

🔸تغییر در بخشی از فرهنگ، سبب ایجاد تنشها و فشارهایی در بافت دیگر قسمتهای آن میگردد و به ناگزیر تناسبی که بین آن عنصر و عنصرهای دیگر برقرار است، از میان می رود و در نتیجه پس افتادگی فرهنگی یا تأخر فرهنگی رخ میدهد.

🔸پس افتادگی فرهنگی زمانی رخ میدهد که در اثر تحولات سریع و شتاب آلود – اختراع،نو آوری، رشد جمعیتیا پیدایی هر چیز متفاوت – سازش میان جنبه های مختلف یک فرهنگ از بین می رود که این خود می توان شرایط بروز بحران در فرهنگ را فراهم آورد.

 

🔸برای مثال می توان به ترافیک سنگینی اشاره کرد که در همهٔ شهرهای بزرگ دیده می شود؛ زیرا میان ساختن بزرگراهها و فرایند مهندسی شهری با افزایش سریع اتومبیلهایی که از این بزرگراهها استفاده میکنند. هماهنگی و همخوانی وجود ندارد. در این صورت باید گفت که در این شهرها بزرگراهها دچار پس افتادگی شده و مسأله ای به نام ” ترافیک به وجود اورده است.

🔸به طور کلی، اختراع اتومبیل ایجاب می کند که دگرگونیهای فراوانی در فرهنگ مادی و غیر مادی جامعه و از آن جمله در وضع کوچه ها و خیابانها و خانه ها و چگونگی تولید کارخانه ها و چگونگی تفریح و کار مردم و وظایف پلیس و دادگستری پدید آید، و بدیهی است که همه این دگرگونیها یک باره تحقق نمی یابند.

🔸مثال دیگر: رفتار اجتماعی ما ایرانیان در این برهه از تاریخ است در پارادیم سنت و مدرنیسم. امروز بحران ها و چالش های ناشی از شکاف سنت و مدرنیسم در جامعه ما نه تنها بر فضای معرفتی تاثیر گذاشته؛ بلکه دامنه تاثیرات خود را تا لایه های عمیق و درونی رفتار شهروندان گسترده است. از انجا که یک فرد ایرانی هنوز در ساختار نیمه سنتی، زیست میکند و تجربه کاملی از فرهنگ مدرن ندارد . بنابراین در درون ساختار اجتماعی_فرهنگی جدید دچار تضاد و دوگانگی می شود و نمی تواند خود را با ضوابط و شرایط زندگی مدرن، سازگار کند.

🔸 بنیانهای فکری و فرهنگ مدرن هنوز به درستی ، در جامعه ما نهادینه نشده است. لذا رفتارهای اجتماعی و سیاسی ما همچنان سنتی باقی مانده هرچند کسوتی نو به تن کرده است.

🔸این همان چیزی است که جامعه شناسان به آن” پس افتادگی فرهنگی” گویند؛ یعنی متناسب با رشد مظاهر تمدن جدید، فکر و فرهنگ مدرن توسعه نیافته است.

دربارهٔ پس افتادگی فرهنگی – یعنی عقب ماندن فرهنگ غیرمادی از فرهنگ مادی و نتایج روانی و اجتماعی آن – پژوهشگران تحقیقات بسیاری کرده و ریشه بیشتر دردها، نابسامانیها و آسیبهای اجتماعی معاصر را در ان جستجو کرده اند.

در ایران مسایل خاص پس افتادگی فرهنگی از مدتها پیش تحت عناوین بحران هویت و غرب زدگی مطرح شده است. باید یادآور شد که اگر پس افتادگی فرهنگی، یعنی تغییر سریعتر جنبه های مادی و تکنولوژیکی فرهنگ از هنجارها و ارزشها و باورها – برای مردم مغرب زمین مسأله است برای ما شرقیها بحران است چرا که جهت استفاده صحیح از تکنولوژی طرح آموزشی اصولی ،برنامه های آموزشی رشد مدار اجرا نکردیم ، هزینه نکردیم وقت نگذاشتیم و شاهد آسیب ها و تبعات جدی آن به افراد و جامعه خواهیم بود.


تعداد نظرات: ۱
دیدبان
17:31 - 1399/10/06

درود بر خانوم دکتر نازنینم عالی و جامع تبیین نمودید🙏

ارسال نظر

جدیدترین خبرها
بالا